Δ. Άσματα των Ανέμων.

σελ. 34, η επιθυμία της φωτιάς: αναζητώντας το αντίβαρο του θανάτου στην ενέργεια και στη δημιουργική δύναμη της φωτιάς: το θεμέλιο του πολιτισμού και συνέχισης της ζωής.

σελ. 35, η εποχή της αθωότητας: το πέρασμα της σκέψης από τη φύση στην τέχνη, και από τη σχηματική – γεωμετρική απόδοση της πραγματικότητας στην εννοιοδότησή της από το αφηρημένο, συμβολικό σύστημα της γραφής. Σιγά-σιγά ενεργοποιούνται οι αισθήσεις (η δύναμη της ζωής)  και εισέρχονται  στο λόγο για να «λησμονηθεί το πρόσωπο των νεκρών».

Σελ. 35: «πορτοκαλί σκύλος…»: από τον πίνακα του Gauguin Arearea («Ευθυμία») 1892, Μουσείο Ορσέ, Παρίσι.

Σελ. 35: «Αμφιγυηέντες»: χωλοί, παραπαίοντες (ομηρικό επίθετο: «αμφιγυηείς» χαρακτηρίζεται ο Ήφαιστος).

Σελ. 36-37: στη δροσιά των δασών: οι οδοιπόροι κι ο ποιητής μετεωρίζονται ανάμεσα στις αισθήσεις και στις άλογες δυνάμεις της αόρατης εξουσίας που υφίστανται. Η δύναμη που ρέπει στην αλαζονεία και στην αδικία θα δεχθεί το δέος και την τιμωρία της τελικής κρίσης (=η διαχρονική επαγγελία της μεταθανάτιας απόδοσης δικαιοσύνης των θρησκειών).

Σελ. 37: «Τειρεσίας, Κάλχας, Μεγιστίας»: εμβληματικά πρόσωπα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας με προφητικές ικανότητες – σύνδεσμοι των θνητών με τους θεούς. Ο Τειρεσίας, τυφλός μάντης του Τρωικού και Θηβαϊκού μυθικού κύκλου, ο Κάλχας οιωνοσκόπος του Τρωικού, ο Μεγιστίας, ο Ακαρνάνας μάντης που προέβλεψε τη θυσία των 300 στις Θερμοπύλες και έπεσε μαζί τους. Ραδάμανθυς, Μίνως, Αιακός: οι τρεις κριτές των ψυχών στον Άδη. Ήταν γιοι του Δία και ονομαστοί για τη δικαιοσύνη τους άνθρωποι.

Σελ. 37:  καλπάζουν αντί καλπλάζουν (παρόραμα)

Σελ. 37: «ἦ κέλευθος σωτηρίας»: υπάρχει η οδός της σωτηρίας

Σελ. 38-40: Η επιστροφή των Μυρμιδόνων: αναπλαισιώσεις του Τρωικού κύκλου και της μυθολογίας της Φθίας (ακολουθώντας τη «μυθική μέθοδο»): οι στιγμές που η εξωτερική δύναμη και η μανιώδης βία των άτεγκτων πολεμιστών αποδομείται από την ίδια τους τη συνείδηση. Η θλίψη και η ταλαιπωρία της ψυχής, καταργεί την έπαρση της νικηφόρας μάχης. Μόνον οι βάρβαροι παραμένουν αμετανόητοι καθώς είναι πια εθισμένοι στην ορμή του ενστίκτου, δηλαδή οριστικά κατεστραμμένες ψυχές.

Σελ. 38: «Σκάμανδρος» ή Ξάνθος: ποταμός στην πεδιάδα της Τροίας, γιος του Δία και κατά ορισμένες μυθολογικές εκδοχές γενάρχης των Τρώων. Κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου πολλές φορές τα νερά του γέμιζαν από το αίμα των πολύνεκρων μαχών. Χαρακτηριστική αναφορά στην Ιλιάδα, Φ,12-21, όταν ο Αχιλλέας με μανία φονεύει τους Τρώες μέσα στα νερά του:

…ὡς δ᾽ ὅθ᾽ ὑπὸ ῥιπῆς πυρὸς ἀκρίδες ἠερέθονται

φευγέμεναι ποταμὸν δέ· τὸ δὲ φλέγει ἀκάματον πῦρ

ρμενον ἐξαίφνης, ταὶ δὲ πτώσσουσι καθ᾽ ὕδωρ·

ς π χιλλος Ξνθου βαθυδινεντος   (15)

πλῆτο ῥόος κελάδων ἐπιμὶξ ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν.

αὐτὰρ ὃ διογενὴς δόρυ μὲν λίπεν αὐτοῦ ἐπ᾽ ὄχθῃ

κεκλιμένον μυρίκῃσιν, ὃ δ᾽ ἔσθορε δαίμονι ἶσος

φάσγανον οἶον ἔχων, κακὰ δὲ φρεσὶ μήδετο ἔργα,

τπτε δ πιστροφδην· τν δ στνος ρνυτ᾽ ἀεικς

ἄορι θεινομένων, ἐρυθαίνετο δ᾽ αἵματι ὕδωρ.

Σελ. 39: «Πολυμήστωρ»: στην τραγωδία του «Εκάβη», ο Ευριπίδης παρουσιάζει την αιχμάλωτη πια βασίλισσα της Τροίας να τυφλώνει τον βασιλιά των Θρακών Πολυμήστορα, επειδή εκείνος, μόλις έμαθε την ήττα των Τρώων, δολοφόνησε τον τελευταίο εν ζωή γιο της Πολύδωρο, παρ’ όλο που είχε δώσει υπόσχεση στον Πρίαμο ότι θα τον προστάτευε. Ο Πολυμήστωρ τιμωρείται ως προδότης και όταν ζητά δικαιοσύνη από τον Αγαμέμνονα, ο τελευταίος αθωώνει την Εκάβη.

Σελ. 40: «Δαναόμορφοι», Δαναοί: συνήθης ονομασία των Ελλήνων στον Όμηρο.

Σελ. 40: «…παίρνοντας την ταπεινή τους μορφή»: οι Μυρμιδόνες, σύμφωνα με τη μυθολογία, προήλθαν από τα μυρμήγκια που μεταμόρφωσε σε ανθρώπους ο Δίας για να γίνουν υπήκοοι του γιου του Αιακού, όταν αυτός έμεινε ολομόναχος στην Αίγινα. Οι Μυρμιδόνες ακολούθησαν τον Πηλέα στην εξορία του στη Φθία, μετά την κατηγορία για το θάνατο του αδελφού του Φώκου.

Σελ. 41: Άσματα των ανέμων: ο ποιητής απευθύνεται στο Σπερχειό των οραμάτων του.  Επανέρχεται το θέμα της φθοράς και του αμείλικτου θανάτου.

Σελ. 41: «Νύμφες»: Στους αρχαίους μύθους (Ναϊάδες) και στη λαϊκή παράδοση (Νεράιδες) είναι υπερκόσμιες θεότητες των νερών, των λιμνών και των ποταμών(εδώ του Σπερχειού). Όμορφες, με μακριά ξανθά μαλλιά, συνήθως με πράσινα μάτια, λευκοντυμένες και αιθέριες, εμφανίζονται τις νύχτες ή τα μεσημέρια μαγεύοντας τους ανθρώπους. Τις βλέπουν μόνο οι σαββατογεννημένοι και οι αλαφροϊσκιωτοι (πρβλ. «Φεγγαροντυμένες» Σολωμού). Δεν ήταν αθάνατες, αλλά πέθαιναν κάθε φορά που μια πηγή ή ένα ποτάμι στέρευε. Συμβολίζουν τη δύναμη της ζωής και της γονιμότητας που περιέχει το νερό.

Σελ. 41: «Παλλικαριού κόμη ξανθή…»: η υπόσχεση του Πηλέα στο θεοποιημένο Σπερχειό για την επιστροφή του Αχιλλέα από την Τροία.

Σελ. 42: Ο ήχος των κυμάτων: ο ποιητής «ανθρωπολογεί» και πενθεί για τη μωρότητα της ανθρώπινης φύσης, την αδυναμία της μπροστά στη μοίρα της φθοράς. Οι θνητοί, δέσμιοι κάθε τραγικής πλάνης (Άτη) οδηγούνται συχνά ανυποψίαστοι στην αυτοκαταστροφή. Ο ποιητής «αποκαλύπτει» – διά της ιστορίας –  την αιώνια φύση της ανθρώπινης ζωής.

Σελ. 42: «Πενθέας», ο βασιλιάς της Θήβας ο οποίος λοιδόρησε και αρνήθηκε τη Διονυσιακή θρησκεία και το θεό Διόνυσο. Ο θεός τιμωρώντας την ύβριν του του επεφύλαξε ατιμωτικό και φρικτό τέλος καθώς κατακρεουργήθηκε από την ίδια του τη μητέρα, την Αγαύη, όταν αυτή πάνω στην έκστασή της ως μαινάδα μέσα στο δάσος θεώρησε πως διαμελίζει, με τα χέρια της, μικρό λιοντάρι θυσιάζοντάς το στο θεό (Πρβλ. Βάκχαι, Ευριπίδου).

Σελ. 43: «κιστοφόρες», «Τριπτόλεμος», «Ευμολπίδες», «Εσχάρα», «Τελεστήριο»: εικόνες από τις γιορτές των Αθηναίων προς τιμήν της Δήμητρας και της Περσεφόνης (Ελευσίνια Μυστήρια). Τριπτόλεμος: ο γιος του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού, στον οποίο η Δήμητρα δίδαξε για πρώτη φορά την καλλιέργεια του σιταριού. Σ’ αυτον ανέθεσε και τη διάδοση της καλλιέργειάς του. Κιστοφόρες: οι κοπέλες που μετέφεραν στο κεφάλι τους την «κίστη», δηλαδή κιβώτιο με τους ιερούς σπόρους σταριού κατά τις τελετουργικές πορείες προς τιμήν της Κόρης (Περσεφόνης). Ευμολπίδες: γενιά ελευσίνιων αρχόντων-ιερέων, που κληρονομικώ δικαιώματι, είχαν την πρωτοκαθεδρία (ως ιεροφάντες) στην τέλεση των Ελευσινίων Μυστηρίων. Τελεστήριο: ο ιερός χώρος- βωμός όπου γίνονταν οι μυστικές τελετές των Ελευσινίων. Εσχάρα: στην είσοδο του ιερού της Ελευσίνας, όπου γίνονταν οι αιματηρές θυσίες ζώων από τους πιστούς.